Ben jij ook een kastanje omringd door eikels?

Of misschien een eenzame berk in een beukenbos? Of een allenige hulst in een woud van dennen? Dan kun je van je gevoelens van vervreemding afkomen. Hoe? Je leest het in dit artikel. Waarschuwing vooraf: deze tekst bevat expliciet soft taalgebruik:-). En even voor de duidelijkheid, ik heb niets tegen eikels. Ik vind het prachtige voortbrengsels van de natuur!

Mijn ouders vertellen me dat ik een tevreden, gelukkig, open en onbevangen kind was. In de loop van de tijd zagen ze me in mijn schulp kruipen. Ik bleef tevreden en gelukkig, maar wisselde mijn openheid en onbevangenheid in voor verlegenheid en geremdheid. Daar was geen aanwijsbare reden voor. Ik heb een hele fijne jeugd gehad. Zonder traumatische ervaringen. Vanwaar dan die terugtrekkende bewegingen?

Ik begin het steeds beter te begrijpen. Het heeft te maken met het pakketje eigenschappen en talenten waarmee ik ter wereld kwam. Ieder mens wordt geboren met zo’n mix. Een aantal van de talenten uit die mix sluit prima aan bij wat in je omgeving de norm is. Andere eigenschappen passen minder goed bij wat door de omgeving verwacht en gewaardeerd wordt. Hoe minder goed jouw talenten aansluiten, hoe groter de kans dat je vervreemd raakt. Vervreemd van je omgeving, omdat je jezelf er niet in herkent. Of vervreemd van jezelf, omdat je gaat proberen je aan te passen aan de norm.

In mijn pakketje zitten onder andere de volgende eigenschappen: empathisch, gevoelig, geduldig, aanvaardend, intuïtief. Het klinkt bizar, maar eigenlijk was ik als klein meisje een soort boeddhistische hippie. Ja, echt! Ik had een sterk gevoel van de onderlinge verbondenheid van alle mensen in het grote geheel. Een soort besef dat iedereen zijn best doet, en dat iedereen in uit onmacht wel eens rare dingen doet die hemzelf of anderen schaden. Ik was een gevoelig kind en kreeg veel mee van dingen die bij mensen in de onderstroom speelde. Ik dacht dat we met z’n allen een soort spel speelden. Een spel waarbij iedereen wel wist dat de gevoelens van onvrede en frustratie die we op anderen projecteren, in feite over onszelf gaan.

Natuurlijk dacht ik hier als ukkie niet bewust in deze termen over na. Maar ik kon het voelen. Ik kan me verscheidene situaties herinneren waarin ik dacht: deze persoon doet nu raar en boos tegen mij, maar eigenlijk is hij boos op zichzelf. En dan voelde ik wat je noemt compassie voor die persoon. Ik ging ervan uit dat iedereen inzag dat we aan de lopende band projecteren. Toen ik ouder werd, veranderde dat. Het werd me steeds duidelijker dat helemaal niet iedereen zich hiervan bewust is. Dat veel mensen echt anderen de schuld geven van hun eigen onrust en onvrede. Ik geloof dat dit besef een van de oorzaken is dat ik in mijn schulp kroop. Mijn gevoeligheid en die hippie-achtige kijk begonnen me te isoleren van anderen. Ik voelde me vervreemd, omdat ik maar niet kon begrijpen dat mensen elkaar zo slecht begrepen. Dat gaf me een onveilig gevoel.

Mijn introversie deed ook een duit in het zakje. Een introvert hecht meer waarde aan zijn binnenwereld dan aan de buitenwereld. Wat zich buiten hem afspeelt, is minder belangrijk dan hoe hij ervaart wat zich buiten hem afspeelt. Een introvert reageert dan ook niet gewoon maar op impulsen van buitenaf. Hij bekijkt deze impulsen altijd vanuit een persoonlijke opvatting. Die subjectieve opvatting stuurt en bepaalt zijn handelen. Daarmee wordt de buitenwereld voor de introvert iets wat hij instinctief in eerste instantie het liefst op een afstandje wil houden. Hij vertrouwt zichzelf eigenlijk meer dan de buitenwereld. Deze neiging belemmert hem soms om op te gaan in zijn omgeving. Ook dat kan leiden tot gevoelens isolatie en vervreemding.

Dat gevoel van vervreemding nam toe naarmate ik ouder werd. Onze Nederlandse cultuur is individualistisch en extravert. Het wordt zeer gewaardeerd als je direct en doortastend bent en duidelijke meningen verkondigt. En daar kwam ik aan met mijn softe pakketje met die ontvankelijkheid, bedachtzaamheid en gevoeligheid. Niet bepaald een match made in heaven!

Wat deed ik dus als gevoelige introvert? Ik ontwikkelde twee strategieën om met de buitenwereld om te gaan. Enerzijds trok ik me terug in mijn schulp. Anderzijds ging ik me aanpassen en afstemmen op de omgeving. Niet geheel toevallig twee dingen die me van nature uitstekend afgaan. In mijn schulpje kan ik me namelijk behoorlijk goed vermaken. Als introvert geeft mijn binnenwereld me veel voldoening. Aanpassen, daar ben ik ook heel goed in met mijn flexibiliteit en inlevingsvermogen.

Met deze strategie kon ik me aardig redden en naar behoren functioneren. Ik ben optimistisch en opgeruimd aangelegd, dus ik kabbelde best tevreden voort. Maar om nou te zeggen dat ik er echt gelukkig van werd: nee. Dat aanpassen kostte me veel energie. En ik voelde me nooit helemaal op mijn plek. Nergens had ik het gevoel dat ik deed waarvoor ik in de wieg was gelegd.

Ik gedroeg me als een kastanje die denkt dat hij moet uitgroeien tot een eikenboom, omdat hij omringd is door eikels! Maar dat is het hem nou juist: een kastanje wordt nooit een eik. Ook al is hij omgeven door eikenbomen. Hij wordt onvermijdelijk een kastanjeboom. Dat ligt besloten in het feit dat hij kastanje is.

Als je in de wieg bent gelegd als gevoelige, empathische hippie, is het dus NIET de bedoeling dat je uitgroeit tot een daadkrachtige, stellige rouwdouwer! Het is dan de bedoeling dat je je ontwikkelt tot een effectieve en gelukkige hippie! Je hebt dat pakketje niet voor niets. Het bevat die eigenschappen waarmee jij een waardevolle bijdrage kunt leveren aan de wereld. Hoe meer je die eigenschappen de ruimte geeft, hoe meer je leeft in overeenstemming met jezelf. En hoe groter je bijdrage kan zijn.

Man, wat heeft het lang geduurd voordat ik dat in de gaten had! Ik probeerde mijn gevoeligheid te dempen. Mezelf een rationalistisch wereldbeeld aan te meten. Gebruikte mijn mildheid en empathie nauwelijks in de buitenwereld. Hield mijn mond op momenten dat ik mensen had kunnen helpen door een ander perspectief aan te reiken. Kortom, in feite onderdrukte ik mijn beste eigenschappen. Dat bracht me helaas weinig voldoening of waardering. En kostte veel mentale energie.

Wat een onnodige verspilling! Al dat geworstel was nergens voor nodig. Het enige wat ik hoefde te doen, was ‘mijn innerlijke hippie te omarmen’. Om het maar eens ultrasoft te zeggen:-). En dat is precies wat ik tegenwoordig doe! Met mijn mildheid, empathie en ontvankelijkheid verdien ik nu mijn brood. Die eigenschappen draag ik uit en zet ik in. Ik help introverten om meer zichzelf te worden door ze confronteren met hun blinde vlekken en projecties. Ik doe eindelijk waarvoor ik in de wieg gelegd ben. En dat voelt echt heel erg fijn.

Moraal van dit verhaal: het is de bedoeling is dat jij jezelf wordt, ongeacht de normen en verwachtingen van je omgeving. Ben je een kastanje, wees dan met volle overtuiging die kastanje! En als je een eikel bent: wees dan zonder voorbehoud die eikel;-)!

Meer lezen over de verschillen tussen introversie en extraversie? Of over hoe je als introvert je zichtbaarheid kunt vergroten op een manier die bij je past? Bekijk mijn aanbod of download mijn gratis e-book Overtuigend profileren in 5 stappen voor introverten!