Streng voor jezelf, mild voor anderen?

Veel van mijn klanten zijn mild voor anderen en streng voor zichzelf. Herken je dat? Vooral de empathische, introverte types onder hen hebben de neiging om de dingen van meerdere kanten te bekijken.

Bij meningsverschillen of discussies kunnen ze zich verplaatsen in de standpunten van beide partijen. Ze nemen zelf niet zo snel stelling, juist omdat ze zien dat er aan elk verhaal vele kanten zitten. Dat inlevingsvermogen brengt een bepaalde mildheid met zich mee voor onhandig, ineffectief gedrag van anderen. Fouten, vergissingen, blunders van anderen herkennen ze als menselijk, en rekenen ze hen niet zwaar aan.

[Om dat meteen weer even te nuanceren; natuurlijk kijken ze niet altijd zo genuanceerd. Ook die empathische klanten ergeren zich aan anderen. Ze zitten bijvoorbeeld vaak vol onbewuste oordelen over gedrag dat ver van henzelf afstaat. Dat is een al te menselijk trekje. Maar dat is voer voor een ander artikel!]

Verboden te falen

Die milde houding naar anderen combineren ze vaak met de neiging om zichzelf hard te veroordelen. Anderen mogen blunders en vergissingen begaan, maar zijzelf niet. Als het om hun eigen gedrag gaat, mogen ze niet falen. Want als ze falen, zijn ze niet oké…

Met zo’n strenge houding naar jezelf verlies je je eigen menselijkheid uit het oog. Dat is eigenlijk heel raar. Anderen zijn oké, ondanks het feit dat ze zich niet altijd even effectief en verstandig gedragen. Waarom zou jij de uitzondering op de regel zijn? Wat maakt jou zo speciaal?

Nou, niets.

Je bent net als ieder ander. Een mens van vlees en bloed die soms handelt vanuit helderheid, creativiteit en veerkracht, en soms vanuit tunnelvisie, verkramping en onzekerheid. Die soms bereikt wat hij wil. En op andere momenten merkt dat de dingen niet uitpakken zoals hij gehoopt had, ondanks al zijn inspanningen. Het leven is voor jou net zo min maakbaar als voor anderen.

Vergeef jezelf

Empathie is mooi. Compassie is nog mooier. Als je met compassie en mildheid reageert, kijk je voorbij het vervelende gedrag van de ander. Dan begrijp je dat dit gedrag voortkomt uit een lage gemoedstoestand. Je gaat zien hoe een onzekere, troebele bui iemand afsnijdt van zijn eigen gezonde verstand en wijsheid. Je herkent de menselijkheid van dit mechanisme, en ziet dat je het gedrag niet persoonlijk op hoeft te vatten. Je hart gaat naar die persoon uit. Die ander ervaart verbinding in plaats van verwijt, en dat geeft hoop. Het creëert een omgeving waarin iemand zich weer veilig en zeker kan gaan voelen, waardoor zijn perspectief zich verbreedt.

Voorbij je blunders, fouten en schaamtevolle herinneringen ben je net zo oké als ieder ander. Ook al heb je in je eigen ogen of in die van anderen gefaald. Je kunt de compassie waarmee je anderen beziet, ook op jezelf loslaten. In plaats van jezelf hard te veroordelen, kun je ook je hart naar jezelf laten uitgaan. In plaats van je schaamtevolle herinneringen te herkauwen, kun je jezelf vergeven. 

Je hebt de keuze om je gedachten en ervaringen te blijven herkauwen en jezelf te veroordelen, of om ze met compassie en begrip te bezien. De laatste optie is de logische keuze. Het is bovendien een keuze die je in elk moment kunt maken. Je kunt er nu mee beginnen. Waarom wachten? Je leven zal er een stuk makkelijker en luchtiger van worden!