Soms horen mensen in de 3 principes dat hun pijnlijke ervaringen niet echt zouden zijn: ‘het is maar mijn denken’. Dat is niet de boodschap. Als je angst ervaart, denk je niet alleen dat je bang bent. Je hebt dan een reële ervaring van angst. Het helpt dan niet om tegen je zelf te zeggen: het is maar mijn denken.

Wat maakt inzicht in de 3 principes dan wel behulpzaam? Ze helpen je begrijpen hoe je ervaring als mens van moment tot moment tot stand komt. Vanuit dat begrip verandert de manier waarop je reageert op je pijnlijke ervaringen: voelen in plaats van vechten, vluchten of bevriezen.

Compassie voor de pijn

Een nare emotie is een stressrespons van je systeem (lichaam, brein en zenuwstelsel). Die respons wordt buiten jouw wil om getriggerd als reactie op wat er gebeurt. Je systeem duidt op de automatische piloot het heden, en voorspelt de toekomst op grond van conclusies die het eerder heeft getrokken.

Wat je ervaart is dus altijd een persoonlijke interpretatie van jouw systeem van wat er gebeurt. Die interpretatie is niet de realiteit, maar creëert wel een reële ervaring. Als je stress ervaart, is het nare gevoel vaak zo overweldigend, dat je niet kunt zien dat er ook andere interpretaties van die realiteit mogelijk zijn. Je gelooft werkelijk dat wat je voelt iets zegt over wat er gaat gebeuren of over wie je bent.

Dit gebeurt allemaal vanzelf. Je hebt niets verkeerd gedaan, je had het niet kunnen voorkomen, en je hoeft het ook niet op te lossen. De respons is vanzelf opgelaaid. Dat kun je met compassie bezien. Dan zal hij ook vanzelf weer uitdoven.

Van controle naar vertrouwen

Dat is heel moeilijk voor het denken om te bevatten. Het denken gelooft in controle. Het denken labelt een nare emotie als iets wat er niet mag zijn. Het denken meent dat het te zwaar is om de emotie toe te laten.

Maar het tegengestelde is waar. Hoe meer je bereid bent om te voelen wat je voelt, hoe minder je wordt overweldigd door je stress-responsen, hoe minder je aandacht wordt gekaapt door je benauwde persoonlijke interpretaties van de realiteit. En hoe sneller je weer kunt uitzoomen, en openstaan voor nieuwe interpretaties en nieuwe ervaringen.

Kortom, je kunt niet voorkomen dat je verkrampt, maar je hebt wel het vermogen om te ontspannen in je verkramping. Ook al klinkt dit je misschien ongeloofwaardig in de oren, juist omdat je emoties zo overweldigend zijn. Ga het herkennen!