Je brein als hyperactieve puppy

‘Ik maakte me een beetje zorgen voor deze afspraak, want ik heb eigenlijk geen lastige situatie meegemaakt. Het gaat gewoon lekker. Waar moeten we het dan over hebben komend uur?’

Dit soort opmerkingen hoor ik geregeld van klanten. Eigenlijk zeggen ze dan ‘Help! Ik heb een probleem, want ik heb geen probleem!’

Dat is zo’n mooie aanleiding om met elkaar uit te zoomen en te kijken naar hoe de menselijke ervaring van moment tot moment tot stand komt. Hoe ons brein continu iets persoonlijks maakt van wat simpelweg is. Waarmee het probleem meteen is verdampt, want dan hebben we iets om over te praten…?

Persoonlijk filter

Je brein verwerkt alles wat er in de buitenwereld voorbijkomt en wat er in de binnenwereld opkomt. Dat wat voorbij- en opkomt, komt vanzelf. Buiten je wil en controle om. En die interpretatie voltrekt zich ook buiten je controle om.

Als het brein wat er voorbij- of opkomt als prettig of gewenst interpreteert, ervaar je geen probleem. Als het brein wat er voorbij- of opkomt als onprettig of ongewenst interpreteert, ervaar je wel een probleem.

Wat is, kan dus alles zijn. Uit alle mogelijke interpretaties, kiest je brein er eentje uit. Daarbij grijpt het terug op wat het al weet en kent. Op conclusies die het eerder heeft getrokken. Het projecteert aangeleerde concepten en oude plaatjes op de situatie in het nu. Met andere woorden; het brein neemt wat is waar door een persoonlijk filter dat het zelf gecreëerd heeft!

Hyperactieve pup

Ons westerse brein is als een hyperactieve pup die op elk bewegend ding afspringt en er zijn tanden in zet. We zijn in onze maatschappij zo gewend om over alles na te denken. We laten geen ruimte in ons denken. Daardoor kan de blanco ruimte tussen gedachten ons een ongemakkelijk of zelfs onzeker gevoel geven. Om dit ongemakkelijke gevoel te hanteren, vullen we onmiddellijk de blank spots in met een geheugen-gebaseerde gedachte.

En zo kan het dus gebeuren dat het gewoon lekker gaat, en dat je brein dat interpreteert als problematisch. Vanwege het filter van concepten die geplakt worden op wat is: als ik geen onrust ervaar, ben ik geen goede coachklant/haal ik niet alles uit het coachtraject/stel ik mijn coach teleur/ hebben we dus niks om te bespreken/heb ik geen voorbeelden om mijn baas te overtuigen dat ik lastige situaties heb getackeld/enzovoort…

Ingebouwde barometer

Deze gedachten creëren onrust en het gevoel dat er iets niet goed is. Gelukkig zijn we uitgerust met een barometer voor de kwaliteit van ons denken: de aanwezigheid of afwezigheid van een goed gevoel. In een heldere gemoedstoestand voel je helder, open, positief gestemd, ‘at peace with the world’. Als je jezelf hebt weggedacht van je heldere gemoedstoestand voel je je troebel, onrustig, verward, gestrest, boos, onzeker. Niet omdat er een probleem is, maar omdat je bent afgeleid van je rustige, heldere geest.

Daarom is inzicht in hoe je denken onze persoonlijke ervaring creëert zo behulpzaam. Hoe groter je begrip hiervan, hoe minder je wordt afgeleid van je rustige, heldere geest, en hoe makkelijker je ernaar terug kunnen keren als dat wel gebeurt.

Je kunt dit waarnemen in jezelf. Je kunt de kwaliteit van je denken observeren terwijl je aan het leven en ervaren bent. Dan zal je inzicht krijgen in hoe het denken bij jou werkt. Je zal steeds meer het verschil tussen heldere en troebele buien herkennen. Je zal bemerken wanneer je het goede gevoel kwijtraakt, en jezelf daarmee in staat stellen om je denken weer tot rust te laten komen.