Je bent ruimer dan je denkt

Het mysterie van de menselijke ervaring is niet in woorden of plaatjes te vatten. Toch kunnen ze behulpzaam zijn. Dit vind ik bijvoorbeeld een verhelderend plaatje. Je zou kunnen zeggen dat onze aandacht gericht kan zijn op verschillende dimensies.

De dimensie van de wereld omvat alle vormen die we waarnemen in de buitenwereld. Alle dingen, wezens en mensen die in ons blikveld verschijnen.

De dimensie van het persoonlijke denken omvat alle vormen die we waarnemen in de binnenwereld. Alle gedachten, emoties en herinneringen die voorbijtrekken. Alle concepten over onszelf en de wereld die zich in de loop van ons leven hebben ontwikkeld. Oude gedachten- en gedragspatronen, maar ook nieuwe inzichten die in ons vorm krijgen.

Gehypnotiseerd door de vormen

Alle vormen zijn veranderlijk en vergankelijk. Al je emoties, gedachten, ervaringen, verworvenheden, bezittingen, relaties. Daarom kun je nooit duurzaam geluk of vervulling vinden in de dimensies van de wereld en het persoonlijke denken. Wel doe je er allerlei ervaringen op. Die ervaringen kunnen overweldigend zijn. Zo overweldigend dat je er als het ware door gehypnotiseerd wordt. Al je aandacht gaat naar de vormen van de wereld en het drama van je persoonlijke ervaring. Je ervaart jezelf als kwetsbaar, behoeftig individu, afgescheiden van het geheel van het leven.

Het vormloze als essentie

Maar er is een diepere dimensie van het ‘zijn’. Het is datgene wat we ervaren dat geen vorm heeft. Deze dimensie is niet aangetast of beïnvloed door het persoonlijke denken. Het is het onpersoonlijke bewustzijn dat aanwezigheid is als stille waarnemer van alle gedachten die je ooit hebt vastgepakt, en alle ervaringen waarmee je je hebt geïdentificeerd. Het is je spirituele essentie, die onvergankelijk, heel en ondeelbaar is. Het is de innerlijke stilte van waaruit je gevoed wordt door een intelligentie die jouw persoonlijke intellect overstijgt.

Als het gekrakeel in je hoofd stilvalt, dan ervaar je je essentie. Je aandacht is niet gericht op de vormen van de buitenwereld of je persoonlijke denkwereld. De verhalen van ik verdwijnen uit beeld. Je gaat op in het geheel van het leven. Je hebt niets nodig van het verleden, het heden of de toekomst. Er is geen gebrek. Je ervaart heelheid en volheid. Dan kan bijvoorbeeld gebeuren als je op een bankje onder een boom zit. Of als je aan het mediteren bent. Of als je met je kind aan spelen bent. Of in welke situatie dan ook.

Losweken

Het zijn is je essentie. Wat je ten diepste bent, kan nooit weg zijn. Het lijkt soms weg. Op momenten dat je aandacht afdwaalt naar de andere dimensies. Dan ben je geïdentificeerd met het afgescheiden, vergankelijke individu dat je gelooft te zijn. Dan lijd je.

De metafoor van de dimensies kan je helpen om los te weken van je identificatie met de vormen. Om te herkennen hoe je aandacht soms afdwaalt, en daarmee het zicht op je ware natuur verhuld raakt. Hoe meer dat inzicht indaalt, hoe sneller je bemerkt dat je aandacht is afgedwaald, en hij weer verschuift naar het nu.