Wat als het leven je overweldigt of beangstigt?

Wat als je ervaring van het leven overweldigend en beangstigend is? ‘Heb’ je dan iets aan de 3 principes? Jazeker, maar niet zolang je de principes opvat als oplossing voor het lijden of om je beter te voelen. Transformatie is geen gevolg van iets doen, maar van een shift in bewustzijn. En die shift kan zich in iedereen voordoen.

De menselijke ervaring is als varen op een golvende oceaan. Soms zit je op de top van een golf, en lacht het leven je toe. Soms zit je in het dal van de golf, en is je ervaring van het leven benauwd.

Als er een rustige kabbelende flow is, beweeg je mee. Je geniet van de toppen, en dealt met de dalen die er onvermijdelijk op volgen. Je ziet dat de toppen en de dalen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Soms word je ineens overspoeld door een heftige golf die je niet had zien aankomen. Je wordt ziek, krijgt een huilbaby, wordt ontslagen, verlies een dierbare, komt in de overgang, maakt een loopbaanswitch, enzovoort.

Dan kunnen er twee dingen gebeuren:

A) Je surft mee op de heftige golf.
B) Je verkrampt en probeert de golf te bevechten.

De situatie is altijd wat hij is. Jouw reactie bepaalt je ervaring van de situatie. In geval A. aanvaard je de realiteit. Het is wat het nu is. Je vecht niet tegen wat je voelt, maar staat jezelf toe om te voelen wat je voelt. Je neemt de te tijd om te rouwen, rusten, herstellen, wennen, leren, of wat het moment ook maar van je vraagt.

In geval B. schrik je zo van wat je voelt, dat je ertegen in verzet komt. Wat je ervaart is zo overweldigend of beangstigend, dat je uit het oog verliest dat geen enkele ervaring blijvend is. Dat na elk dal onvermijdelijk weer een top volgt. Je probeert wat je voelt te onderdrukken, bevechten, om te buigen, transformeren, duiden. Je reageert niet op wat het moment van je vraagt, maar op wat je vreest dat er gaat gebeuren. Hoe harder je vecht tegen wat je vreest, hoe groter je onrust, onzekerheid en het gevoel dat er is mis is. Het stroomt niet meer.

Dan kan de natuurlijke golfbeweging verstoord raken. Al je energie gaat naar de strijd in je hoofd. Je vervalt in geconditioneerde patronen en overlevingsstrategieën. Je denken raakt oververhit. Je stressniveau blijft daardoor hoog, wat het gevoel versterkt dat er iets mis is. Wat weer nog meer onrustig denken en geconditioneerd gedrag oproept, enzovoort. Het wordt een vicieuze cirkel. In alle onschuld houd je jezelf gevangen in het dal. Je beweegt niet meer mee, maar raakt uitput van je eigen denken en geconditioneerde gedrag. Daar kun je dan labels als burn-out of depressie op plakken.

Wat maakt nou dat respons A of B optreedt? Kun je een respons kiezen? Is het mogelijk om de bewuste keuze voor A te maken?

Voor het antwoord op deze vragen is het behulpzaam om te zien dat niet de verandering je onrust veroorzaakt, maar het zoeken naar grip en controle van je brein.

En zoeken naar grip en controle is wat je brein doet. Het is de taak van je brein om alles wat je meemaakt te duiden en verwerken. Het probeert het heden te duiden en de toekomst te voorspellen via het voorstellingsvermogen. Die duiding is altijd een beperkte interpretatie van de werkelijkheid. Het is een onbewust proces, waarbij het brein op de automatische piloot put uit conclusies die het al eerder heeft getrokken. In die zin kun je geen respons kiezen.

Maar je kunt wel opmerken welke respons er getriggerd is. De negatieve emoties en stress die je voelt, worden niet veroorzaakt door iets vaststaands in je persoonlijkheid, lichaam of verleden. Het is je denken in het moment waar je last van hebt. En dat kun je gaan herkennen. Je hoeft niet bewust te kiezen voor A. A. is een gevolg van het herkennen van B. Dan kan de golf nog steeds heftig zijn. Maar de last van het vechten tegen de golf valt van je af. Je blijft meebewegen met de stroom. En dat maakt alle verschil.