Over files, verzet en voorstellingsvermogen

Het leven ontvouwt zich zoals het zich ontvouwt. In elk moment zijn de dingen wat ze op dat moment zijn. Dat geldt ook voor je ervaringen. Je ervaart wat je ervaart, denkt wat je denkt en voelt wat je voelt.

Als mens zijn we gezegend met voorstellingsvermogen. We kunnen ons een voorstelling maken van vroeger, nu en later. We kunnen ons een voorstelling maken van onszelf en van anderen.

Dat voorstellingsvermogen is een krachtig instrument. Het stelt ons in staat prachtige uitvindingen, oplossingen, innovaties en kunstwerken te creëren en manifesteren. Maar datzelfde voorstellingsvermogen is ook een bron van lijden. Het maakt dat we ons verzetten tegen de realiteit van het nu.

Zonder aanziens des persoons

Als je je slecht voelt, kun je je een voorstelling maken van hoe het is om je beter te voelen. Als er iets naars gebeurt in de buitenwereld, kun je je voorstellen dat er iets anders had kunnen gebeuren. Je voorstellingsvermogen leidt tot voorkeuren. En die voorkeuren leiden tot verzet tegen wat je voelt of tegen wat je overkomt.

Een onbeduidend voorbeeld is dat je in de file staat. Je weet dat je drie keer zo snel thuis had kunnen zijn als er geen file zou zijn. Vloekend en tierend zit je achter het stuur. De realiteit is dat de file een gegeven is. Hoe hard jij ook vindt dat er geen file zou mogen staan, hij staat er. De file is een probleem zolang jij vindt dat hij er niet zou moeten zijn. Op het moment dat je je neerlegt bij de realiteit van de file, verdampt je probleem. Hij voelt niet meer als een persoonlijke aanval op jouw welbevinden. Je frustratie lost op. Je hebt gewoon een menselijke ervaring van in de file staan. Dat gebeurt.

Ook heftige levensgebeurtenissen kunnen aanvoelen als een persoonlijke aanval op jouw welbevinden. Als je ziek wordt, overspannen of gedeprimeerd raakt. Maar ook hier geldt dat het leven zich gewoon ontvouwt zoals het zich in het moment ontvouwt. Het trekt zich niets van jouw persoonlijke voorkeuren aan. De dingen zijn in het moment zijn zoals ze zijn. Het is wat het is. De file is, je sombere bui is, je ziekte is, je stress is.

Panta rhei: alles stroomt

Maar dat de dingen zijn zoals ze nu zijn, wil niet zeggen dat ze blijven zoals ze zijn. Niets in het leven is statisch. Alles is voortdurend in beweging en aan verandering onderhevig. Inclusief jijzelf en je ervaringen. We kunnen niet weten wat er in de toekomst gaat gebeuren. En ook niet wat we dan zullen denken of voelen. En toch projecteren we onbewust van alles op de toekomst, op grond van wat we zijn gaan geloven over onszelf en de wereld. Met dank aan ons voorstellingsvermogen.

Hoe groter het verzet tegen wat zich nu voordoet, en hoe angstiger of onwenselijker het toekomstbeeld, hoe benauwder je je in het nu voelt. Die beklemming geeft je het gevoel dat je niet oké bent. En dat er nu iets moet veranderen om weer oké te worden. Dan verval je in je geconditioneerde gedragspatronen om met dit ongemak te dealen. Bijvoorbeeld nog harder rennen dan je al deed als je gestrest raakt. Of nog meer pleasen als je gelooft dat je tekortschiet.

Laat het stromen

Het gevoel van niet-oké zijn is een tijdelijke illusie, oproepen door jouw beelden van hoe jij of je ervaring zou moeten zijn. Als je je realiseert wat de oorsprong is van dat gevoel, dan kun je zien dat je in werkelijkheid altijd oké bent. Je bent perfect toegerust om in het hier-en-nu met wijsheid, veerkracht en creativiteit met je omstandigheden om te gaan. Om met helderheid mee te bewegen met de stroom van het leven. Het zit ingebakken in je systeem. Diep van binnen weet je dat. Alleen lijkt het soms alsof je de weg kwijt bent. Dan raak je als het ware gehypnotiseerd door de plaatjes van je voorstellingsvermogen.

De ban breekt op het moment dat je aanvaardt wat je ervaart, hoe pijnlijk je ervaring ook is. Je kunt openstaan voor wat je voelt, in plaats van proberen je gevoel te onderdrukken, duiden, ombuigen, fiksen of anderszins te controleren. Er valt niets te fiksen.  Je kunt de ervaring door je heen laten gaan zonder er iets mee te doen. Alles stroomt door. Ook de nare plaatjes van je voorstellingsvermogen en de pijn die ze creëren. Net als een file lossen ze vanzelf op.