Over diamanten, lagen mest en nagellak
Ik houd ervan om veel tijd in mijn eentje door te brengen met lezen, mijmeren, schrijven, bedenken. Vroeger vond ik dat een probleem. Waarom? Omdat ik dacht dat ik anders moest zijn.
Ik keek om me heen en meende te zien dat de mensen om mij heen vooral hielden van tijd doorbrengen in grote vriendengroepen. Van veel uitgaan, afspreken en uitstapjes maken. Ik had het gevoel dat dit betekende dat er iets mis was met mijn voorkeuren. Ik nam het gedrag van andere mensen persoonlijk. Ik dacht dat hun gedrag en voorkeuren iets over mij zeiden. Dat het feit dat zij zich out-going gedroegen, betekende dat ik niet oké was. Dat het feit dat zij zelfverzekerd en zonder uiterlijke stressverschijnselen voor een groep stonden, wilde zeggen dat er iets mis met mij was.
Het probleem met zelfverbetering
Het geloof dat er aspecten zijn die jou niet oké maken, brengt je in de problemen. Want dan moet je op zoek naar manieren om meer oké te worden. Je moet aan jezelf gaan sleutelen. Daarom zijn er ook zoveel coaches en zelfhulpboeken. Het probleem is alleen dat er nooit een einde komt aan dat proces van zelfverbetering.
Een mooie metafoor om dit te illustreren komt van schrijver en coach Michael Neill. Stel je drie lagen voor: een diamant die bedekt is met een plakkaat mest, met daaroverheen een laag nagellak.
- De diamant staat voor wie je werkelijk bent: een unieke uitdrukking van het leven.
- De laag mest staat voor wie je vreest te zijn: al je onzekerheden, twijfels en angsten.
- De laag nagellak staat voor wie je pretendeert te zijn: het beeld van jezelf dat je wil neerzetten in de buitenwereld.
Blindstaren op shit en lak
In plaats van te kijken naar de diamant in onszelf, zijn we vaak druk bezig de laag mest te bestrijken met nagellak. Hoe jammer!
Mijn mest waren de overtuigingen dat ik mezelf niet mocht zijn, en dat ik mezelf niet zichtbaar kon maken. Ik was bang voor mijn eigen shit, en bang dat anderen die shit zouden zien. Daarom probeerde ik van alles om die shit weg te poetsen en/of te verbergen. Werken aan mijn assertiviteit en presentatievaardigheden. Opleidingen volgen, cursussen doen, boeken verslinden. Zodat ik mezelf kon presenteren aan de buitenwereld zoals ik dacht dat nodig was. Persoonlijke ontwikkeling was mijn nagellak.
Voor andere mensen is hun nagellak misschien status. Een dikke auto of een flitsende baan. Of cosmetische chirurgie, diploma’s, of het succes van hun kinderen. Allemaal manieren om je authentieke zelf te verbergen. Dat lukt tot op zekere hoogte. Je kunt van alles doen om minder last te hebben van je shit. En het kan best boeiend zijn om met nagellak te experimenteren. Alleen kost het veel energie. En het stopt nooit. Want je brein blijft nou eenmaal van tijd tot tijd onzekere gedachten genereren. Die dan weer met een verse laag lak bestreken moeten worden.
Het kan ook anders
In plaats van je te focussen op de lagen shit en nagellak, kun je ook je aandacht richten op de diamant. Op wie je bent als je niet probeert om iemand te zijn. Op wat voor jou natuurlijk en vanzelfsprekend is. Op wat vanzelf in je opwelt. Geef het de ruimte. Het wil er blijkbaar uit. Wie ben jij om dat tegen te houden…? Laat je inspireren door dit citaat van Martha Graham:
“There is a vitality, a life force, an energy, a quickening that is translated through you into action, and because there is only one of you in all of time, this expression is unique. And if you block it, it will never exist through any other medium and it will be lost. The world will not have it. It is not your business to determine how good it is nor how valuable nor how it compares with other expressions. It is your business to keep it yours clearly and directly, to keep the channel open. You do not even have to believe in yourself or your work. You have to keep yourself open and aware to the urges that motivate you. Keep the channel open...