Niets kan afdoen aan jouw fundamentele oké-heid

In een onzekere bui word je ontvankelijk voor de stem van het ego, die je toefluistert (of -schreeuwt) dat je niet goed genoeg bent. Dan raakt je verkrampt en steekt de behoefte om je onzekere emoties te controleren de kop op. Gelukkig kun je dat mechanisme leren doorzien!

Onzekerheid is een onnatuurlijke staat van zijn

Als mensen onzeker worden, gaan ze geconditioneerd gedrag vertonen. Dat komt bij iedereen op een andere manier tot uiting. Verlegenheid, vijandig gedrag, arrogantie, competitiedrift, betweterigheid, het zijn allemaal vormen van onzeker gedrag. Iedereen heeft zo zijn gewoontes en overlevingsstrategieën ontwikkeld om daarmee om te gaan.

Ik werd bijvoorbeeld onzeker in situaties waarin ik in het middelpunt van de belangstelling stond. Dan stak mijn ego de kop op. Dat ego is niets anders dan het persoonlijke gedachtesysteem dat zich in de loop van ons leven in ons brein heeft geconstrueerd. Het bestaat niet echt, alleen maar als concept in ons hoofd. Het zijn alle verhalen die we onszelf over onszelf vertellen.

Mijn ego heeft flink geïnvesteerd in een bibliotheek met verhalen over mijzelf in relatie tot zichtbaarheid. Ik was ervan overtuigd dat ik gedoemd was om fysieke stressreactie te krijgen als ik de aandacht op mezelf vestigde. Denk aan: rode vlekken in mijn nek, bonzend hart, trillende stem. Ik dacht dat ik niet op de juiste woorden zou kunnen komen. Dat ik niet overtuigend uit de hoek kon komen. Dat alle andere mensen dat wel konden. Ik meende dat ik alleen maar iets mocht zeggen als mijn inbreng 100% kloppend en volledig was. Ik vond jezelf profileren gelijkstaan aan misplaatste geldingsdrang. Ergerde me aan mensen die gewoon maar zeiden wat er in ze opkwam. Vond dat anderen bezig waren met schaamteloze zelfpromotie.

Overlevingsstrategie als reddingsboei

De overlevingsstrategie die ik ontwikkelde, was: onzichtbaarheid. Ik trok me in mezelf terug als het spannend werd. Het werd de enige gedragsmogelijkheid die ik zag in spannende situaties, de reddingsboei waaraan ik me kon vastklampen. Naast onzichtbaarheid zijn er allerlei andere strategieën. Sommige mensen vervallen bijvoorbeeld in agressief gedrag in een onzekere bui. Die gaan juist om zich heen slaan om hun onzekerheid te hanteren.

Op dit soort momenten ben je enorm bezig met je ego. Je aandacht gaat vrijwel exclusief naar…. jouzelf! Je wordt zo in beslag genomen door je innerlijke processen, dat je niet betrokken bent op je omgeving en op het moment.

Natuurlijk versus onnatuurlijk gedrag

Wat je favoriete overlevingsstrategie ook is, in een onzekere bui handel je vanuit tunnelvisie. Je gedraagt je gesloten en verkrampt. Als je onzekere bui voorbij is, dan word je weer je normale zelf. Je staat weer in verbinding met je omgeving, je gezonde verstand en je inspiratie.

Vaak genoeg had ik helemaal geen last van spanning als de aandacht op me gericht was. Dan stond ik gewoon open voor het moment, en dacht ik niet na over mijzelf. Dan was ik op een natuurlijke manier betrokken bij mijn omgeving. En vertoonde ik het bijbehorende natuurlijke gedrag.

Het ego roert zich alleen op momenten dat je onzeker wordt. Dan fluistert het je toe dat je niet goed genoeg bent. In een onzekere bui geloof je het verhaal van je ego. Je bewustzijn vernauwt zich, en je hebt geen oog meer voor de wereld om je heen. Je gaat steeds koortsachtiger je onzekere gedachten zitten herkauwen. Daarmee versterk je je onzekere gevoel, waardoor je steeds vaster komt te zitten. En de verhalen van je ego steeds waarachtiger lijken te zijn.

Je bent fundamenteel oké

Hoe kom je los als je zo vast zit? Heel eenvoudig: niet meegaan in het verhaal van je ego. Zien dat het een illusie is. En dat je alle gedachten die je hebt over jezelf niet hoeft te geloven.

Dit inzicht geeft ruimte om iets nieuws te zien. Bijvoorbeeld dat je precies goed bent zoals je bent. Dat je niet meer waard bent als je applaus krijgt. En dat je niet minder waard bent als je commentaar krijgt. Dat je je niet aan allerlei zelfopgelegde regels hoeft te houden die horen bij de verhalen die je jezelf vertelt. En dat de oordelen die je over anderen hebt, uitsluitend iets zeggen over wat jij gelooft.

Dan hoef je je eigen troebele gedachten niet te projecteren op je omgeving. Je kunt inzien dat je onrustige emoties niets meer zijn dan onrustige gedachten in het moment. Dat die emoties verder niets zeggen over hoe je je op een ander moment zult voelen of gedragen. Dat je in ieder moment open kunt staan voor een nieuwe, frisse mogelijkheid.

Je kunt voorbij je ego kijken en zien dat niets kan afdoen aan jouw fundamentele oké-heid. Want dat is wat je bent: 100% heel. Ook op momenten dat je de verhalen van je ego gelooft. Hoe meer je ziet dat die verhalen illusies zijn, hoe vrijer je zal zijn. Omdat je het onnatuurlijke gedrag van je overlevingsstrategie dan steeds minder nodig hebt.