Je bent meer dan je introverte voorkeur

Er komt steeds meer aandacht voor de kwaliteiten van introverte mensen. Dat is natuurlijk een goede zaak. Het valt me alleen op dat er nog steeds vaak in stereotypen gedacht wordt. Ook door introverten zelf. En dat vind ik minder wenselijk.

Lange tijd bepaalden vooroordelen de overheersende beelden van introverte en extraverte mensen. Dat zag er ongeveer zo uit:

Extravert = spontaan, open, dynamisch

Introvert = angstig, gesloten, traag

Dit zijn nogal onzinnige typeringen. Ook een extravert gedraagt zich wel eens angstig en gesloten. En ook een introvert kan spontaan reageren. Deze karakterisering heeft dan ook weinig van doen met het wezenlijke verschil tussen beide typen.

De laatste jaren is er gelukkig sprake van een kentering. Met haar bestseller Stil uit 2013 heeft Susan Cain een belangrijke bijdrage geleverd aan ‘de emancipatie van de introvert’. In dit boek beschrijft zij treffend de dominantie van het extraverte ideaal in de westerse wereld. Mede dankzij het succes ervan is er meer aandacht gekomen voor de behoeften, voorkeuren en kwaliteiten van de introverte medemens. Het besef daalt in dat introverte talenten tegenwicht kunnen bieden in onze jachtige, oppervlakkige en vluchtige samenleving. Denk aan kwaliteiten als focus, rust en diepgang.

Het is mooi en belangrijk dat introverte mensen zich ontworstelen aan het juk van het extraverte ideaal. Het draagt bij aan hun gevoel van eigenwaarde. Daar profiteert iedereen van. Ze worden gelukkiger, vitaler en productiever, omdat ze meer in overeenstemming leven met hun voorkeuren, sterke punten en behoeften. Met het oog op diversiteit, vitaliteit en duurzame inzetbaarheid is de emancipatie van de introverte medemens dus van harte toe te juichen.

Er is wat mij betreft echter wel een MAAR.

Het is niet verstandig je introverte voorkeur te verwarren met wie jij bent. Je meer dan die voorkeur. Dat is alleen maar een bril die maakt dat jij de wereld vanuit een bepaalde instelling bekijkt. In die zin ‘ben’ je geen introvert. Niemand heeft een statisch, onveranderlijk en permanent zelf. Je zelf is een constructie van jouw brein; het wordt voortgebracht door je gedachten. Het bestaat dus niet in de realiteit buiten jou, alleen maar als zelfbeeld. Het leidt geen onafhankelijk bestaan van de persoon die jij bent. Die persoon bestaat natuurlijk wel. Dat ben jij met al je gedachten, ervaringen, waarden, percepties, herinneringen enzovoort. En die zijn veranderlijk en voortdurend in beweging.

Precies daarom is het volgens mij niet verstandig om je volledig te identificeren met je introverte voorkeur. Dat leidt tot een fixed mindset. Dan zeg je bijvoorbeeld tegen jezelf: ik ben introvert, dus ik krijg geen energie van mensen. Dat wordt al gauw een self fulfilling prophecy. In gezelschap zoek je weinig contact en stel je je niet open. Daardoor voel je je niet op je gemak. De spanning die je ervaart, vat je op als een bevestiging dat de aanwezigheid van mensen je dus energie kost. Met als gevolg dat je je nog meer terugtrekt. Dan ga je vanzelf geloven dat je geen energie krijgt van andere mensen.

Maar is het ook waar? Ik denk het niet. Het is waar dat je spanning voelt, maar dat betekent nog niet dat anderen je energie kosten. Ook als introvert ervaar je vaak genoeg positieve emoties in gezelschap van anderen. Dan ga je gewoon op in het moment en heb je totaal geen last van spanning. En voel je je na afloop verkwikt, voldaan en energiek.

Die spanning wordt niet veroorzaakt door de anderen. Hij ontstaat omdat je in beslag wordt genomen door je eigen innerlijke processen en gedachten. Doordat je bijvoorbeeld commentaar gaat geven op jezelf en je zorgen gaat maken over het oordeel van anderen. Dat haalt je aandacht weg uit het hier en nu. En het belemmert je om echt contact te maken. Dat innerlijk proces kost energie, en niet de aanwezigheid van anderen.

Als je als introvert vaak spanning ervaart in gezelschap, dan kun je leren om van die spanning af te komen. Dat wil niet zeggen dat je van voorkeur verandert. Het zal altijd bewuste energie vragen om je aandacht te verleggen van de binnenwereld naar de buitenwereld. Dat is logisch, want je bewustzijn en energie zijn van nature gericht op de binnenwereld. Omschakelen kost energie.

Maar dat omschakelen hoeft geen probleem te zijn. Ook daarin kun je je bekwamen. Kies bewust je momenten om je aandacht naar buiten te richten. Bewaak de balans en neem rust nadat je ergens veel energie in hebt gestoken. En breng ook vooral veel tijd in je eentje door. Het geeft je inderdaad veel voldoening om te vertoeven in je binnenwereld. Maar dat wil niet zeggen dat gezelschap van anderen je energie kost. Je ontzegt jezelf heel veel moois als je dat gelooft!