Een ijzersterke eerste indruk in drie stappen

Als introvert kun je je in het sociale verkeer over van alles en nog wat zorgen maken. Bijvoorbeeld omdat je je afvraagt of je wel een goede eerste indruk hebt gemaakt op de ouders van je vriendin. Of omdat je bang bent dat je tijdens een sollicitatiegesprek niet zelfverzekerd genoeg overkwam. Je wilt graag zelfvertrouwen of deskundigheid uitstralen, en baalt ervan als dat door spanning of zenuwen niet lukt. Herken je dit? Dan heb ik goed nieuws: recent onderzoek suggereert dat het voor een goede eerste indruk veel belangrijker is dat je betrouwbaarheid en warmte uitstraalt dan dat je zelfverzekerd en competent overkomt.

Sociaal psycholoog Amy Cuddy (die ook het onderzoek deed naar dominante lichaamstaal) heeft ook onderzocht hoe mensen iemand beoordelen die zij voor het eerst ontmoeten. Het blijkt dat ze daarbij twee maten gebruiken: betrouwbaarheid en zelfvertrouwen. We zoeken op twee vragen een antwoord bij een eerste ontmoeting: wat zijn de intenties van deze persoon ten opzichte van mij? Bij deze vraag gaat het erom hoe warm en betrouwbaar iemand overkomt. De tweede vraag is: hoe sterk en competent is deze persoon? Is hij of zij zelfverzekerd en deskundig genoeg om intenties om te zetten in acties? Onderzoek wijst uit dat deze twee dimensies voor 80 tot 90 procent een algemene eerste indruk bepalen.

Cuddy ontdekte dat we zelf graag deskundigheid en zelfvertrouwen willen uitstralen als we iemand ontmoeten, maar dat we willen dat de ander vooral warmte en betrouwbaarheid uitstraalt. Dat laatste is zo belangrijk, omdat je iemand alleen goed kunt inschatten als hij zichzelf is. En mensen zijn pas zichzelf als ze je vertrouwen. Dus als je de dominante persoon wilt zijn in een interactie is het waarschijnlijk lastiger om de juiste informatie over personen te achterhalen, omdat zij dan stilvallen. Of ze voelen zich bedreigd of schieten in de verdediging, of ze proberen jou te overtroeven in dominant gedrag.

En daarom vind ik dit onderzoek zo bemoedigend voor introverten! Een introvert voelt zich niet gemakkelijk bij dominant gedrag. Het staat ver van hem af, en in situaties waarin hij denkt dat hij zich dominant moet gedragen, wordt hij daardoor juist onzeker. Het goede nieuws is dus dat je je helemaal niet dominant hoeft op te stellen. Sterker nog, als je dicht bij jezelf blijft, en de kwaliteiten inzet die je van nature hebt, maak je een veel betere indruk! Want hoe win je vertrouwen? Door eerst de ander aan het woord te laten, door te luisteren, door hem te laten merken dat je hem graag wilt begrijpen. Allemaal dingen waar een introvert zich over het algemeen wel thuis bij voelt. Je hebt als introvert dus alles in huis om een goede eerste indruk te maken.

Toch ervaren veel introverten dat het juist lastig is om contact te maken. Dat komt omdat ze denken dat ze meteen een inhoudelijk gesprek kunnen aanknopen. Wat ze zich niet realiseren, is dat ze eerst contact moeten zoeken en contact maken. Bij contact zoeken gaat het erom dat je door je non-verbale gedrag de ander laat weten dat je contact wil. Dat doe je door een open houding aan te nemen en oogcontact te zoeken. Vervolgens kun je contact maken. Dat doe je door niet meteen een inhoudelijk punt aan te snijden, maar eerst over koetjes en kalfjes te praten. Hoe groot je hekel aan smalltalk ook is, je kunt er niet omheen! Het vervult een hele belangrijke functie. Terwijl jullie oppervlakkige informatie uitwisselen, kunnen jij en je gesprekspartner elkaar veilig inschatten. Het is bij uitstek het moment waarop je betrouwbaarheid en warmte kunt uitstralen. Als het contact eenmaal gelegd is, kun je vervolgens de diepte ingaan.

Kortom, de volgende stappen kunnen je helpen om een ijzersterke eerste indruk te maken:

• Om je zelfverzekerd te voelen, kun je je stressniveau verlagen en je zelfvertrouwen verhogen door van te voren in je eentje even te oefenen met dominant non-verbaal gedrag (zie artikel Hoe je jezelf zelfverzekerd kunt faken)
• Vervolgens schakel je bij de ontmoeting over op non-verbaal gedrag dat openheid uitstraalt
• Daarna zet je je aangeboren talent om te observeren en te luisteren in, waarmee voor de ander duidelijk wordt dat jij een warm en betrouwbaar persoon bent. Wil je weten hoe je dat kunt doen? In dit artikel  vind je een aantal tips.